Czym jest darowizna?
Darowizna najprościej może być rozumiana jako forma nieodpłatnego wzbogacenia obdarowanego przez darczyńcę, czyli osobę zobowiązującą się do świadczenia kosztem posiadanego majątku. Za przedmiot darowizny może być uznane:
- prawa majątkowe,
- prawa pozbawione wartości majątkowej.
Zazwyczaj otrzymanie darowizny pociąga za sobą konieczność zapłacenia podatku, zdarzają się jednak sytuację, gdy darowizna jest wolna od podatku. Przekazane darowizny mogą natomiast zostać odliczone od dochodu w rocznym zeznaniu PIT.
Otrzymanie darowizny
Zwolnienie darowizny od podatku
Osoby fizyczne otrzymujące darowiznę są zobowiązane do uiszczenia podatku wykazanego w deklaracji PIT składanej każdego roku. Obowiązek podatkowy wynikający z darowizny powstaje w momencie wypełnienia przyrzeczonego świadczenia przez darczyńcę. Od tej zasady istnieje jednak kilka wyjątków wynikających z obowiązujących przepisów prawnych.
Darowizna, której wartość nie przewyższa kwoty wolnej od podatku, podlega zwolnieniom. Wysokość kwot wolnych od podatku w przypadku nabycia darowizny majątkowej to:
- 10434 zł – w przypadku małżonka, rodziców, dziadków, pradziadków, dzieci, rodzeństwa, wnuków, prawnuków, teściów, zięcia, synowej, pasierba, ojczyma, macochy,
- 7878 zł – dzieci siostry/brata, wnuki siostry/brata, ciotki, wujowie, stryjowie, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie zstępnych,
- 5308 zł – inni nabywcy.
Aby darowizna została uznana za wolną od podatku, należy zgłosić fakt nabycia do niej praw naczelnikowi urzędu skarbowego. Informacja ta powinna zostać przekazana organom podatkowym w terminie 6 miesięcy od chwili powstania obowiązku podatkowego. W przypadku gdy darowizna jest w formie pieniężnej należy przedłożyć rachunek bankowy jako dowód wpłaty określonej sumy na dany rachunek.
Darowizna opodatkowana
Darowizna o wartości przekraczającej kwotę wolną od podatku winna zostać wykazana w zeznaniu podatkowym przedłożonym we właściwym urzędzie skarbowym w terminie miesiąca od momentu otrzymania darowizny. Deklaracja powinna zawierać załączniki, będące dokumentacją niezbędną dla określenia odpowiedniej do wartości darowizny podstawy podatkowej, której wysokość może sięgać 20%. Podatek od darowizny należy uiścić w terminie do 14 dni od otrzymania decyzji o wysokości podatku.
Odliczenie darowizny od dochodu
Rozliczający się w PIT podatnik ma prawo do odliczenia od dochodu darowizn na cele kościelne, cele krwiodawstwa oraz cele pożytku publicznego. Łączna suma odliczeń z tych tytułów nie może przekroczyć 6% rocznego dochodu danej osoby. Możliwość odliczenia nie przysługuje osobom korzystającym z karty podatkowej oraz rozliczającym się za pomocą podatku liniowego. Ryczałtowcy mogą natomiast odliczyć darowiznę od przychodu.
Krew
Od dochodu odliczyć można darowiznę przekazaną w postaci krwi – 2,7 litra (mężczyźni) oraz 1,8 litra (kobiety). Więcej przekazać można osocza, bo aż 25 litrów. Krew i osocze wycenione jest tak samo – 130 zł za 1 litr. Nominalnie litr osocza jest warty więcej (170 zł) niż litr krwi, ale urzędy skarbowe traktują je jednakowo. Żadnego znaczenia nie odgrywa również to, jakiej grupy jest przekazywana krew (czy osocze). Maksymalnie więc honorowy dawca może odliczyć 3601 zł (mężczyzna) lub 3484 zł (kobieta). Suma ta może wynieść jednak nie więcej niż 6% rocznego dochodu – limit ten dotyczy wszystkich rodzajów darowizn.
Do odliczenia uprawnia jedynie darowizna krwi. Z „ulgi na krew” nie skorzystają więc ci, którzy za przekazanie krwi pobrali pieniądze. Warto przy tym pamiętać, że jeśli podatnik otrzyma od jednostki krwiodawstwa np. jakieś jedzenie czy drobny upominek, to tego rodzaju prezenty nie stanowią płatności za krew.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, darowizna krwi nie może być przeznaczona dla konkretnej osoby – musi natomiast zostać dokonana przez osobę o statusie honorowego dawcy.
W 2012 r. zniesiony został obowiązek posiadania oświadczenia stacji krwiodawstwa o przyjęciu darowizny. Jako potwierdzenie wystarczy pojedyncze zaświadczenie jednostki organizacyjnej zajmującej się pobieraniem krwi, w którym znajdzie się informacja o ilości bezpłatnie oddanej krwi/osocza.
Odliczenie z tytułu darowizny na cele krwiodawstwa ująć należy w załączniku PIT/O – dane muszą obejmować kwotę przekazanej darowizny, sumę dokonanego odliczenia oraz dane identyfikacyjne obdarowanego, czyli np. publicznej jednostki krwiodawstwa.
Darowizny na cele kościelne
Od dochodu odliczyć można również darowizny przekazane na cele kościelne. Możliwość taka przysługuje jedynie przy dwóch rodzajach darowizn:
- na cele kultu religijnego;
- na cele charytatywno-opiekuńcze danego kościoła.
Suma odliczenia darowizn na cele kultu religijnego nie może przekraczać 6% rocznego dochodu podatnika – limit ten obejmuje łącznie także darowizny na cele krwiodawstwa i pożytku publicznego. „Kultem religijnym” nazywa się „zewnętrzne aspekty życia religijnego”. Jako darowiznę na „cele kultu religijnego” można uznać więc darowiznę na przykład na remont budynku (kościoła) albo zakup wyposażenia.
Inaczej sytuacja wygląda w przypadku darowizny na cele charytatywno-opiekuńcze kościoła – limit 6% rocznego dochodu nie obowiązuje, podatnik może więc odliczyć od dochodu nawet 100%. Do celów charytatywno-opiekuńczych można zaliczyć pomoc potrzebującym (np. ubogim czy pokrzywdzonym w wyniku klęsk żywiołowych) przekazaną za pośrednictwem tzw. kościelnych osób prawnych. Są to m. in. metropolie, diecezje, parafie, a także Caritas.
Forma przekazanej darowizny nie ma większego znaczenia. Mogą to być równie dobrze pieniądze, ale i np. okna dla kościelnego budynku. W wypadku darowizny w naturze pod uwagę bierze się pełną jej wartość, czyli także z podatkiem VAT (cena netto podwyższona o nadwyżkę VAT, która nie została odliczona w działalność podatnika).
W załączniku PIT/O podatnik powinien zamieścić następujące dane: wartość darowizny, wartość odliczenia, dane identyfikacyjne obdarowanego. Dokumenty potwierdzające (dowód wpłaty albo umowa darowizny) będą potrzebne tylko w przypadku wezwania ze strony organów skarbowych.
Darowizny na pożytek publiczny
Ostatnia formą darowizny, której sumę można odliczyć od dochodu, jest darowizna na cele pożytku publicznego. Darowizny takiej dokonać można jedynie na rzecz organizacji prowadzącej tego rodzaju działalność (zgodnie z przepisami ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie).
Od dochodu można odliczyć darowiznę, jeżeli została przekazana na cel charytatywny i na rzecz odpowiedniego podmiotu.
Limit odliczenia z tytułu darowizny na rzecz pożytku publicznego wynosi 6% i jest liczony łącznie z darowiznami na cele kościelne i na cele krwiodawstwa.
Warto pamiętać, że darowizna ta nie ma nic wspólnego z odliczeniem 1,5% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego. To dwie osobne instytucje, choć nie ma oczywiście żadnych przeszkód, aby przekazać 1,5% podatku i równocześnie dokonać darowizny na rzecz tej samej OPP.
W załączniku PIT/O podatnik powinien ująć sumę przekazanej darowizny, kwotę odliczenia oraz dane identyfikacyjne obdarowanego podmiotu. Do udokumentowania darowizny (w razie kontroli skarbowej) wystarczy dowód wpłaty.
Darowizna nie musi mieć formy pieniężnej. Może stanowić ją również konkretna rzecz – w takim jednak przypadku konieczne jest potwierdzenie pisemną umową. Odliczenie od dochodu przysługuje także dla darowizn na rzecz organizacji pożytku publicznego z innych państw (członków UE lub EOG).
Zachęcamy do przekazania 1,5% podatku na rzecz Fundacji Onkologicznej Alivia:
Alivia juz od ponad 12 lat pomaga chorym na raka w finansowaniu nierefundowanych terapii, konsultacji, niezbędnych badań i dojazdów do ośrodka leczenia. Rozlicz PIT i przekaż 1,5% podatku dla chorych na raka. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy mogli dalej pomagać chorym walczyć o najlepsze leczenie, ich zdrowie i dłuższe życie. Pomóż nam walczyć dalej! Wpisz w swoją deklarację KRS 0000358654
Dowiedz się więcej: https://alivia.org.pl/wspieraj/1procent/
