Do końca lutego (w 2015 roku do 2 marca) następującego po roku podatkowym, za który się rozliczamy pracodawca ma obowiązek dostarczyć pracownikowi deklarację PIT, która będzie zawierać informacje o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy, pobranych składkach na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz wysokości przychodu. Zwykle jest to deklaracja PIT-11. Czasami pracodawca ma obowiązek wystawienia również deklaracji PIT-8C (m. in. jeśli pracownik uzyskiwał dochody z tzw. innych źródeł). Jeżeli pracownik nie mieszka w Polsce, pracodawca powinien przekazać mu deklarację IFT-1/IFT-1R.
Ale co zrobić, jeśli pracodawca nie dostarczył deklaracji?
Jeśli pracodawca, wbrew swoim obowiązkom nie dostarczy PITu, na podstawie którego wypełniamy swoje zeznanie roczne, obowiązek złożenia PITu i tak na nas ciąży. Nie mamy również prawa do przedłużenia terminu złożenia zeznania podatkowego z powodu opóźnień ze strony pracodawcy. Musimy więc samodzielnie obliczyć swój przychód, dochód i wszelkie pobrane składki.
Jeśli po wypełnieniu i wysłaniu PITu do urzędu skarbowego, otrzymamy opóźnioną deklarację od pracodawcy i okaże się, że popełniliśmy błąd podczas obliczania różnych kwot, możemy złożyć korektę PIT. Tak samo jak zwykłe zeznanie, korektę również można rozliczyć przez internet.
Podczas składania rocznego zeznania podatkowego warto jest też poinformować urząd skarbowy, że ze względu na brak PITu od pracodawcy wypełnialiśmy zeznanie na podstawie naszych własnych dokumentów (umowy o pracę, ZUS RMUA, wyciągów z banku). Jeśli urząd skarbowy otrzyma informację, że pracodawca nie dostarczył PITu może zarządzić kontrolę skarbową i ukarać go grzywną za niewywiązanie się z obowiązku dostarczenia deklaracji.
Jak wypełnić PIT bez PIT-11?
Za przykład weźmiemy Pana Jana, który pracował przez cały 2014 rok na umowę o pracę i zarabiał 4500 zł brutto miesięcznie (informacje tą ma zawartą na umowie o pracę).
W formularzu PIT-37 Pan Jan musi wykazać:
Przychód
Jeżeli jedynym przychodem było comiesięczne wynagrodzenie, Pan Jan musi po prostu pomnożyć kwotę wynagrodzenia brutto razy 12 miesięcy, co da mu kwotę 54 000 zł. Jeżeli otrzymywał również inny przychód, np. premie, musi dodać je do wynagrodzenia.
Koszty uzyskania przychodu
Standardowe koszty uzyskania przychodu wynoszą 1335 zł. W niektórych przypadkach możliwe jest podwyższenie ich o koszty dojazdu do pracy.
Składki na ubezpieczenie społeczne
Jeżeli pracodawca przekazał Panu Janowi druk ZUS RMUA, może przepisać zawarte tam kwoty do swojej deklaracji PIT-37. Informacje o wysokości pobranych składek można również uzyskać z Platformy Usług Elektronicznych ZUS (PUE) lub składając odpowiedni formularz w oddziale ZUS.
Pan Jan może również samodzielnie obliczyć składki na ubezpieczenie społeczne.
- ubezpieczenie emerytalne: 9,76% x 4500 zł = 439,20 zł
- ubezpieczenie rentowe: 1,50% x 4500 zł = 67,50 zł
- ubezpieczenie chorobowe: 2,45% x 4500 zł = 110,25 zł
439,20 + 67,50 + 110,25 = 616,95 zł tyle pracodawca powinien przekazywać na ubezpieczenia społeczne Pana Jana każdego miesiąca. Po przemnożeniu tej kwoty razy 12 miesięcy wyniesie ona 7 403,40 zł.
Składki na ubezpieczenie zdrowotne
Wysokość pobranych składek na ubezpieczenie zdrowotne również można uzyskać od ZUSu albo z druku ZUS RMUA. Można również obliczyć ich wysokość samodzielnie.
Składka zdrowotna wynosi 9%, jednak odliczyć od podatku można jedynie 7,75%. Wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne nie liczymy od wynagrodzenia brutto tak jak składek na ubezpieczenia społeczne, ale od wynagrodzenia brutto pomniejszonego o składki na ubezpieczenia społeczne.
Od kwoty 4500 zł Pan Jan musi więc odjąć składki na ZUS, czyli 616,95 zł. Wynik odejmowania wyniesie 3883,05 zł i z tej kwoty Pan Jan musi wyliczyć 7,75%.
7,75% x 3883,05 = 300,94 zł tyle Pan Jan może odliczyć każdego miesiąca. Po pomnożeniu razy 12 miesięcy kwota ta wyniesie 3 611,28 zł i tyle Pan Jan powinien wpisać w formularzu PIT-37.
Zaliczka pobrana przez płatnika
Podatek dochodowy przy wysokości przychodu Pana Jana wynosi 18% minus kwota zmniejszająca podatek wynosząca 556,02 zł. Kwotę zmniejszającą podatek można odliczyć od podatku dopiero w zeznaniu rocznym lub co miesiąc zaliczkę na podatek dochodowy pomniejszać o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. Aby pracodawca pomniejszał co miesiąc zaliczkę na podatek dochodowy, pracownik powinien przed pierwszą wypłatą w danym roku złożyć PIT-2. Zatem, jeżeli Pan Jan nie przekazał wcześniej pracodawcy PITu-2, pracodawca pobierał co miesiąc zaliczki w wysokości 18%. Jeżeli natomiast pracodawca Pana Jana otrzymał wcześniej od niego PIT-2, pobierał zaliczki pomniejszone o 46,33 zł (556,02 / 12).
Przy wyliczaniu zaliczek na podatek dochodowy należy wziąć pod uwagę pobrane składki na ubezpieczenia.
Krok 1. W pierwszym kroku wyliczania zaliczki pobranej przez pracodawcę Pan Jan powinien pomniejszyć wynagrodzenie brutto o pobrane składki na ubezpieczenia społeczne. Wyliczyliśmy już wcześniej, że kwota ta wyniesie w jego przypadku 3 883,05 zł.
Krok 2. W drugim kroku należy odjąć koszty uzyskania przychodu, które wynoszą 111,25 zł miesięcznie. 3 883,05 – 111,25 = 3 771,80 zł Kwotę tą należy zaokrąglić do pełnych złotych, czyli 3 772 zł.
Krok 3. Następnie obliczamy podatek. 18% x 3 772 zł = 678,96 zł
Krok 4. Załóżmy, że Pan Jan złożył wcześniej PIT-2 w związku z czym pracodawca przekazywał pomniejszone zaliczki na podatek. 678,96 zł – 46,33 zł = 632,63 zł
Krok 5. Od wyliczonego w poprzednim kroku podatku należy jeszcze odjąć składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Obliczyliśmy już wcześniej, że w przypadku Pana Jana wynosiła ona 300,94 zł. Odejmujemy ją więc od kwoty 632,63 zł co daje 331,69 zł. Po zaokrągleniu kwota ta wynosi 332 zł i tyle pracodawca Pana Jana powinien przekazywać do urzędu skarbowego każdego miesiąca. Po przemnożeniu razy 12 kwota ta wyniesie 3 984 zł, tyle zatem Pan Jan powinien wpisać do formularza PIT-37 w komórce „zaliczka pobrana przez płatnika”.
