Należy pamiętać, iż nie każdy dochód uzyskany przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 21 ust. 1 wymienia rodzaje dochodów, które zwolnione są z opodatkowania. Katalog zawarty w wyżej wymienionym artykule wymienia ponad 100 rodzajów dochodów, dlatego na potrzeby niniejszego opracowania wskazujemy te, które są najczęściej spotykane. Dochody zwolnione z opodatkowania, można podzielić na kilka kategorii:
Dochody o charakterze socjalnym:
- dodatki rodzinne i pielęgnacyjne, zasiłki dla opiekunów, pomoc pieniężna dla rodzin zastępczych, świadczenia z pomocy społecznej,
- zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych,
- alimenty na rzecz dzieci, a także świadczenia otrzymywane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów. Alimenty na rzecz osób innych niż dzieci zwolnione są z opodatkowania do wysokości nieprzekraczającej 700 złotych,
- odprawy pośmiertne i zasiłki pogrzebowe,
- świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, przysługujące osobom pozostającym w stosunku służbowym.
Dochody o charakterze odszkodowawczym:
Zwolnione z opodatkowania są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia z wyjątkiem:
- odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
- odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
- otrzymania ich ugodą inną niż ugodą sądową. Niestety odszkodowanie otrzymane na podstawie ugody zawartej z Towarzystwem Ubezpieczeń podlega opodatkowaniu.
Dochody kapitałowe:
- przychody uzyskane z tytułu sprzedaży całości lub części nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego,
- przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni,
- przychody otrzymane z tytułu zwrotu wspólnikom dopłat wniesionych do spółki,
- dochody z tytułu oszczędzania na indywidualnym koncie emerytalnym, w tym uzyskane w związku z wypłatą środków dokonaną na rzecz osób uprawnionych do tych środków po śmierci oszczędzającego.
Dochody studentów i uczniów:
- stypendia,
- kwoty umorzonych pożyczek studenckich lub kredytów studenckich,
- świadczenia pomocy materialnej,
- wygrane i nagrody otrzymane przez uczniów za udział w konkursach, turniejach i olimpiadach organizowanych na podstawie przepisów o systemie oświaty. Nie każde wygrane i nagrody są zwolnione z opodatkowania.
Dochody z nagród i wygranych
- wygrane w kasynach gry oraz w grach bingo pieniężne i fantowe urządzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach hazardowych,
- wygrane w grach liczbowych, loteriach pieniężnych, grze telebingo, zakładach wzajemnych, loteriach promocyjnych, loteriach audiotekstowych i loteriach fantowych, jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych nie przekracza 2280 złotych, urządzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach hazardowych.