Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) występuje między dwoma osobami fizycznymi w przypadku transakcji takich jak sprzedaż, pożyczki, umowy darowizny i inne. Wysokość podatku, w zależności od rodzaju transakcji, wynosi zwykle od 0,5% do 2%.
Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) został uregulowany w ustawie z dnia 9 września 2000 roku Dz.U. z 2010 nr 101 poz. 649 ze zm. Zgodnie z ustawą, opodatkowaniu PCC podlegają następujące czynności:
- sprzedaż,
- pożyczki,
- spłata zobowiązań i długów darczyńcy wynikająca z umowy darowizny,
- umowy dożywocia (przeniesienie własności nieruchomości w zamian za dożywotnie utrzymanie),
- umowy o zniesienie współwłasności lub o udział w spadku (w części dotyczącej spłat lub dopłat),
- ustanowienie hipoteki,
- ustanowienie odpłatnego użytkowania,
- umowy spółki.
Podatek od czynności cywilnoprawnych wystąpi wyłącznie w przypadku transakcji między dwoma osobami fizycznymi. Nabycie towaru od przedsiębiorcy zawiera w cenie podatek VAT, nie podlega zatem podatkowi PCC.
Podatkiem PCC opodatkowane są rzeczy znajdujące się na terytorium Polski lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium naszego kraju. Rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, opodatkowane są w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski i czynność ta np. sprzedaż została dokonana na terytorium Polski.
Ile wynosi podatek PCC i kto go płaci?
Obowiązek podatkowy powstaje na ogół z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej np. sprzedaży. Przy umowie sprzedaży na kupującym ciąży obowiązek podatkowy. Przy umowie darowizny to obdarowany ma ten obowiązek. W przypadku sporządzenia umowy pożyczki podatek płaci pożyczkobiorca, a przy umowie zamiany, strony czynności.
I tak, od umowy sprzedaży nieruchomości i rzeczy ruchomych stawka wynosi 2% wartości danej rzeczy. Od umowy pożyczki – 2% kwoty lub wartości pożyczki. Od ustanowienia hipoteki na zabezpieczenie wierzytelności o wysokości nieustalonej – 19 zł. Jeśli wysokość wierzytelności jest ustalona, podatek wynosi 0,1%. Niski podatek dotyczy też umów spółki – 0,5%.
Ustawodawca, przewidział szereg zwolnień, które obejmują m.in. państwa obce, międzynarodowe organizacje i instytucje, jednostki samorządu terytorialnego, osoby nabywające na własne potrzeby sprzęt rehabilitacyjny oraz organizacje pożytku publicznego. Ponadto ustawa zawiera również zwolnienie przedmiotowe odnoszące się m. in. do sprzedaży obcych walut, sprzedaży bonów i obligacji skarbowych oraz sprzedaży praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi.
Jak zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych?
Podatnicy są zobowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie PCC, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego. Obowiązek podatkowy powstaje w momencie zawarcia umowy np. sprzedaży. Od tego momentu podatnik musi się zgłosić do Urzędu Skarbowego wg miejsca zamieszkania i tam złożyć deklarację PCC-3. Nie zawsze płatnikiem podatku jest podatnik. Przy czynnościach cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego, płatnikiem jest notariusz.
Podatek podlega zwrotowi, jeżeli nie doszło do wykonania czynności cywilnoprawnej, np. nie dokonano wpisu hipoteki do księgi wieczystej. Należy jednak pamiętać, że podatek nie podlega zwrotowi po upływie 5 lat od końca roku, w którym został zapłacony.
